مالکیت معنوی و قوانین کپی رایت
ما انسان‌ها از هنر لذت می‌بریم اما خالق این آثار هنری که به اصطلاح مالک آثار خودشان هستند حق استفاده از آثار را دارند و دیگران حق کپی کردن آثار آنها را ندارند. به این حق اصطلاحا امروزه حق کپی رایت می‌گویند. متاسفانه هنرمندان امروزه به علت نا‌آگاهی‌هایی که در زمینه حقوق خود دارند بسیار مورد سو استفاده قرار می‌گیرند و خیلی از آنها آثار خود را به رایگان در اختیار دیگران قرار می‌دهند.
در اینجا کلمه مالکیت به معنای رایج این کلمه نیست مثل حقی که شما نسبت گوشی خودتان دارید بلکه اصطلاحا به این معناست که مبتکر یک اثر ادبی یا هنری یا به طورکلی یک اثر فکری حق دارد که از آثاری که زاییده فکر و اندیشه‌اش هستند استفاده کند و تنها او این حق را دارد که استفاده مالی از آثار خود را به دیگران بدهد.
حق نشر، حقّ تکثیر یا کپی رایت (به انگلیسی: Copyright)، مجموعه‌ای از حقوق انحصاری است که به ناشر یا پدیدآورنده یک اثر اصل و منحصربه‌فرد تعلق می‌گیرد و حقوقی از قبیل نشر، تکثیر و الگوبرداری از اثر را شامل می‌شود. در بیشتر حوزه‌های قضایی، حق نشر از آغاز پدید آمدن یک اثر به آن تعلق می‌گیرد و نیازی به ثبت اثر نیست. معادل این حق در نظام‌های حقوقی پیرو حقوق مدون حق مؤلف است.
آیا می توانم از تصاویر سایت استفاده کنم ؟
خیر !
- طبق ماده 12 فصل سوم قانون جرائم رایانه هرگونه کپی برداری ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد.
- کلیه حقوق مادی و معنوی طبق قانون “حقوق مولفان , مصنفان و هنرمندان” برای مهشید رجائی محفوظ بوده مگر آثاری که در کتب و مجلات و … به چاپ و استفاده رسیده باشد که حقوق مادی آن به شخص دیگر واگذار شده است(در چنین مواردی بازهم کلیه حقوق معنوی آثار متعلق به پدیدآورنده مهشید رجائی بوده و حق استفاده از آنها را در سایت و صفحات شخصی خود دارد) لذا هرگونه کپی برداری از محتوا و تصاویر این سایت ، دارای پیگرد رسمی و قضایی می باشد.
توجه : کلیه آثار داخل این سایت بصورت اصل(Original) به این معنی که کپی نیستند و پدیدآورنده یا تصویرگر آن را خلق کرده ، می باشد و شامل: قانون کپی رایت و قانون حقوق مولفان , مصنفان و هنرمندان میگردد.
- کلیه آثار موجود در سایت با عنوان “پدیدآورنده” برای مهشید رجائی در سایت گوگل به ثبت رسیده است و قابل پیگیری می باشد.
- کلیه صفحات سایت ، آثار و محتوای سایت تحت پوشش قانون ” کپی رایت هزاره دیجیتال- DMCA” بوده و از این طریق امکان حذف و ساسپند کردن صفحات مجازی و وب سایت ها از طریق دیتاسنتر میزبان سایت متخلف وجود دارد.
قانون مالکیت مادی و معنوی اثر هنری در ایران
همینطور که در ابتدا گفتم در ایران ذیل قانون “حقوق مولفان , مصنفان و هنرمندان” از آثار هنرمندان حمایت شده است. هنرمندان و نویسندگان و هر شخصی که از ایده‌های خودش آثاری بوجود می‌آورد دو نوع حق نسبت به آثار خود دارد:
حق معنوی یا حق اخلاقی نسبت به آن اثر به این معنا که شخصی که اثری را خلق می کند حق دارد که این اثر با عنوان او منتشر شود و اگر جایزه‌ای به اثر او تعلق بگیرد مالک آن جایزه خالق اثر می‌باشد(حتی در قانون برای آثاری که دارای دو پدیدآورنده است پیش بینی شده است؛ مثل کتاب که نویسنده(مولف) و تصویرگر دو پدیدآورنده هستند، جایزه یا پاداش هرچه که باشد بصورت برابر برای هردو آنهاست) و شخص دیگری حق ندارد که این اثر را به نام خود منتشر کند یا این حق را از پدید آورنده اثر سلب کند حتی خود شخص پدید آورنده و همچنین حق مالی نسبت به اثر.
بر خلاف آنچه که اکثر عموم افراد تصور می‌کنند یک اثر هنری مثلا یک تصویر , موسیقی و سایر آثار رایگان نیستند و همانگونه که شما برای مشاهده یک فیلم در سینما مبلغی را می‌پردازید برای استفاده از سایر آثار ادبی و هنری نیز باید هزینه‌ای را به صاحب آن اثر پرداخت کنید و حق استفاده مالی و کاربردی از یک اثر با صاحب آن اثر می‌باشد برخلاف حقوق اخلاقی یک هنرمند بر اثرش این دسته از حقوق یعنی بهره‌برداری مالی از یک اثر قابل انتقال به افراد دیگری هم می‌باشد.
دغدغه همیشگی ، کپی رایت در فضای مجازی چه می شود ؟
در شبکه های اجتماعی کمی متفاوت است ، هنرمندان هنگامی که تصاویر و آثار خود را در صفحه/پیج شخصی خود انتشار می دهند بازدید کنندگان فقط می توانند پست های آنها را در همان شبکه اجتماعی باز نشر کنند و هرگونه استفاده خارج از آن محیط بازهم شامل قانون مالکیت معنوی شده و قابل پیگیری است.
البته شبکه اینستاگرام با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی عدم رعایت قانون کپی‌رایت را تشخیص می‌دهد. اما برخی اوقات نیز گزارش عدم رعایت کپی‌رایت در اینستاگرام ، توسط کاربران باعث اعلام به این شبکه اجتماعی می‌شود و هر کجا به این مهم پی ببرد آن پست را حذف یا در موارد گزارش شده صفحه شخص خاطی مسدود یا در موارد شدیدتر حذف می گردد.
گوگل نیز قوانین سخت گیرانه دارد ، هنگامی که شما آثار و تصاویر خود را از طریق ابزار های (رایگان- استفاده از این ابزار برای ایران و سایت‌های فارسی زبان حتی با پسوند ir مقدور است) موجود در گوگل به آن معرفی می کنید که پدیدآورنده آثار شخص شماست ، بصورت هوشمندانه هر جا با تخلف مواجه شود اولین تاثیر آن با حذف ایندکس شخص متخلف از سرچ گوگل و سقوط رتبه آن از سرچ گوگل خواهد بود که تاثیر بسزایی در رتبه و اعتبار آن شخص در شبکه های فضای مجازی دارد. همچینین گوگل امکان ارسال گزارش تخلف را دارد حتی اگر شما ایرانی باشید ! می توانید شخص متخلف رو به گوگل معرفی کنید و بصورت رسمی بررسی می شود از طرف گوگل و سپس برخورد خواهند کرد …
لازم به ذکر است : من از این امکان گوگل به خوبی استفاده کرده ام و تمامی آثار موجود در این سایت را با عنوان پدیدآورنده در گوگل به ثبت رسانده ام.
دیگر شبکه های اجتماعی نیز مانند تلگرام ، یوتیوب و … به همین صورت دارای خدماتی برای حمایت از پدیدآورندگان و رعایت اصل مالکیت معنوی برای ایشان را ارائه کرده اند.
قانون کپی رایت هزاره دیجیتال - (DMCA:Digital Millennium Copyright Act)
اگر کسی پست یا تصاویرشما را بردارد و بدون اجازه در جای دیگری (مانند اینستاگرام ، تلگرام یا وبسایت دیگری) در اینترنت قرار بدهد، شما به عنوان صاحب اثر می توانید پلتفرم یا میزبان وب را از طریق اعلان حذف مطلع کنید تا محتوا حذف شود، حتی در صورت مقاومت و عدم حذف از طرف فرد متخاطی آن پلتفرم یا میزبان اقدام به مسدودی کامل یا حذف آن صفحه با سایت از روی اینترنت می کنند !
با اینکه این قانون در امریکاست ، اما امکان ثبت نام رایگان برای همه وجود دارد و از آنجایی که تمام اکثر شبکه های احتماعی در امریکا ثبت شده اند و حتی وب سایت ها و میزبان های آنها از این قانون در امان نیستند !
رسانه های اجتماعی و سایر وب سایت ها معمولا علاقه مند به میزبانی محتوای سرقت شده نیستند، بنابراین روند حذف رکورد اغلب موفق بوده است . من نیز از این حمایت بین اللملی استفاده کردم(حتی سایت های داخل ایران از این حمایت استثنا نیست) و دیگر حتی صفحات اینستاگرامی و … متخلف در امان نیستند و به راحتی می توان اقدام به مسدودی یا حذف اکانت آن اشخاص نمود.
